Roman Śmigielski
Poniższy artykuł został napisany przez sztuczną inteligencję. Redakcja Informatora Polskiego sformułowała pytania a sztuczna inteligencja (https://chat.openai.com) na nie odpowiedziała.
Dania jest w moim życiu miejscem magicznym, do którego entuzjastyczne powracam, w którym czuję się jak w domu, o którym często myślę i które mnie inspiruje. Chciałabym, żeby zainteresowała także was… Marzy mi się przeflancowanie na nasz grunt pozytywnego konotowania wspólnotowości, umiejętności współdziałania praktykowanej w ćwiczeniach codzienności, zbliżona do duńskiej umiejętność prowadzenia publicznej debaty, kultura konsensusu, a nade wszystko odnalezienie również i przez nas tego, co jest najważniejszym zasobem naturalnym, prawdziwym złotem Duńczyków – zaufania społecznego.
(Sylwia Izabela Schab – fragment wstępu do książki „DANIA Tu mieszka spokój”.)
5 maja 2023 r., w 78. rocznicę wydarzeń, które miały miejsce w dniu wyzwolenia Danii 5 maja 1945, w porcie Klintholm upamiętniono ocalałych i zmarłych więźniów obozu w Stutthof oraz Duńczyków, którzy im pomogli.
W ceremonii w Klintholm wzięli m.in. udział Ambasador RP Antoni Fałkowski, Burmistrz gminy Vordingborg Mikael Smed, przedstawiciele miejscowej ludności, potomkowie byłych więźniów, reprezentanci duńskich organizacji polonijnych.
Po złożeniu kwiatów głos zabrał Ambasador RP oraz Burmistrz gminy Vordingborg. Organizatorka uroczystości Lidia Szuster, przewodnicząca Związku Polsko-Duńskiego w Næstved; odczytała list skierowany do uczestników od Muzeum Obozu Stutthof.
Læsning af apostlen Paulus´ Brev til menigheden i Rom (5,1-5)
Brødre og søstre! Da vi nu er blevet gjort retfærdige af tro, har vi fred med Gud ved vor Herre Jesus Kristus.
Ved ham har vi i troen fået adgang til den nåde, som vi står i, og vi er stolte af håbet om Guds herlighed.
Og ikke alene det; vi er også stolte af vore trængsler, fordi vi ved, at trængslen skaber udholdenhed, udholdenheden fasthed, og fastheden håb. Og det håb gør ikke til skamme, for Guds kærlighed er udgydt i vore hjerter ved Helligånden, som er givet os.
Dette er Guds ord. – Gud ske tak og lov!
Ciekawe zjawisko religijne. Dania, kraj chrześcijański od 1000 lat, od 500 lat żyje swoim własnym odcieniem protestantyzmu. Respektuje wszystkie niedziele i święta – zupełnie jak w katolicyźmie. W ciągu roku ma 56 dni wolnych od pracy na podłożu religijnym. Do tego dochodzą dodatki: jak drugi dzień Bożego Narodzenia, Wielkanocy i Zesłania Ducha św., plus święta państwowe lub dni wolne od pracy. W tym zakresie Dania nie odstępuje wiele od innych krajów Europy, a nawet Polski. Dodatkowo, jeden raz w roku, w czwarty piątek po Wielkanocy obchodzony jest Wielki Dzień Modlitw. To piękna nazwa, ale w tym dniu nic się nie dzieje. Jest to niezrozumiałe i tajemnicze święto dla obcokrajowców mieszkających w Danii. Stąd pytania i prośby by im przybliżyć znaczenie tego święta, ukazać jego historię i znaczenie.
W maju, jak w żadnym innym miesiącu roku, zbiegają się ważne daty dla naszej historii i teraźniejszości. 3 maja, 232 lata temu, polski Sejm uchwalił pierwszą na kontynencie europejskim konstytucję. Dała ona wyraz polskim aspiracjom, ale także sile i potędze Serenissima Res Publica Poloniae (Najjaśniejszej Rzeczpospolitej Polskiej).
W tym roku mija 130 lat od przyjazdu z Galicji na duńskie wyspy Lolland i Falster pierwszych polskich pracowników sezonowych – głównie młodych dziewcząt. Miało to miejsce 18 kwietnia 1893 roku.
Dynamicznie rozwijające się duńskie rolnictwo (głównie uprawa buraka cukrowego) stwarzało zapotrzebowanie na obcą siłę roboczą. Od 1893 roku do wybuchu I wojny światowej w 1914 roku liczba sezonowych (od wiosny do jesieni) emigrantów z ziem polskich wzrosła z 400 do 14.500 osób rocznie. Oblicza się, że łącznie w latach 1893-1914 przebywało na pracach sezonowych w Danii około 100.000 polskich emigrantów (niektórzy wielokrotnie), zatrudnionych głównie na wyspach Lolland, Falster, Fionia, Møn, a także na południu Zelandii oraz we wschodniej i południowej części półwyspu jutlandzkiego.
Tytuł JINX nie jest jednoznaczny. Odnosi się do angielskiego słowa jinx, które można przetłumaczyć jako klątwę: rzucić na kogoś jinx to przekląć go (jak w przesądach) lub zaczarować. Osobę lub przedmiot można również uznać za jinx w znaczeniu „tego, który przynosi nieszczęście”. Tytuł odnosi się ponadto do gry dla dzieci, która polega na mówieniu jinx, jeśli wypowie się to samo słowo w tym samym czasie. Przesądy i element zabawy to dla obu artystek ważne części wystawy, której przesłanie przekazują z błyskiem w oku, lekkością i dziecięcą ekscytacją.
Artysta malarz Janusz Tyrpak, urodził się w Muszynie w 1963 r. W latach 1978-83 uczył się w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem, po czym w latach 1984-90 studiował na Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Od 1990 roku mieszka i pracuje w Kopenhadze.