Opracowany przez Rektorat PMK we współpracy z księżmi i świeckim projekt statutu został jednogłośnie przyjęty przez członków założycieli. Zarejestrowane Stowarzyszenie w niemieckim sądzie administracyjnym w marcu 1995 r. uzyskało status wyższej użyteczności publicznej e.V. Ustalono, że siedzibą Stowarzyszenia zostaje Würzburg. Obecnie siedzibą Chrześcijańskiego Centrum (CHC) jest Haus Concordia w Herdorf-Dermbach. Pierwszym przewodniczącym został ks dr Franciszek Mrowiec, rektor PMK w Niemczech. Ważną i zasłużoną postacią od początku istnienia stowarzyszenia był, zmarły w 2017 r., prof. dr hab. inż. Piotr Małoszewski, pełniący w zarządzie funkcję wiceprzewodniczącego. Funkcję koordynatora ds. nauczania języka polskiego powierzono mgr Halinie Koblenzer .
CHC w 1998 roku zostało jednym z członków założycieli Konwentu Organizacji Polskich w Niemczech, uznanej przez władze państwowe Polski i Niemiec jako jedynego przedstawiciela Polonii. Po wielu latach współpracy CHC podjęło decyzję o wystąpieniu z Konwentu, co nastąpiło 20.10.2018 r.
CHC wydaje biuletyn „Informator Chrześcijańskiego Centrum Krzewienia Kultury, Tradycji i Języka Polskiego w Niemczech” w nakładzie 5,5 tysiąca egzemplarzy, który ukazuje się jako dodatek do miesięcznika Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech „Nasze Słowo”.
W marcu 1999 roku, z inicjatywy ks. rektora Franciszka Mrowca, Polska Misja Katolicka Niemczech, prawnie reprezentowana przez CHC, zakupiła od diecezji Trier ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy – „Concordia“. Dzięki ofiarności wiernych polskich ośrodków duszpasterskich, znaczącej pomocy finansowej Stowarzyszenia „Wspólnota Polska“, dom został wyremontowany i przebudowany, a zaciągnięty dług zredukowany. Chrześcijańskie Centrum jest także prawnym właścicielem Ośrodka Rekolekcyjnego „Marianum“ w miejscowości Carlsberg.
STRUKTURA ORGANIZACJI
W skład Chrześcijańskiego Centrum wchodzą: członkowie indywidualni, podmioty prawne tj. zarejestrowane stowarzyszenia parafialne (obecnie istnieje ich 29). Integralną częścią CHC jest szkolnictwo parafialne. Centrum zrzesza katolicką Polonię i polskich katolików skupionych i działających społecznie przy ośrodkach PMK.
DZIAŁALNOŚĆ CHRZEŚCIJAŃSKIEGO CENTRUM
W trosce o chrześcijańskie i ojczyste wartości nauczanie przedmiotów ojczystych jest priorytetem CHC. Najnowsze dane wskazują, iż w tej formie nauczania uczestniczy 5.558 uczniów i 169 wykwalifikowanych nauczycieli języka polskiego. Starają się oni przekazać uczniom wartości – miłość do Boga, Ojczyzny, znajomość języka, historii, dumę z bycia Polakiem. (zapisane m.in. w statucie). CHC wskazuje szkołom różne możliwości i sposoby dofinansowania, służy pomocą w ich doposażaniu, współfinansuje wyjazdy kolonijne, wynagrodzenia dla nauczycieli. Szkoły, które przystąpiły do stowarzyszenia i są zarejestrowane jako organizacje wyższej użyteczności publicznej mają szerszy dostęp do materiałów edukacyjnych, podręczników, i innych form działalności kulturalno-edukacyjnej. Stowarzyszenie opracowało i zaproponowało nauczycielom wzór wspólnego świadectwa. Na jego podstawie lub zaświadczeń potwierdzonych przez lokalne stowarzyszenia uczniowie mają prawo do wpisania oceny na świadectwie szkoły niemieckiej.
Szkoły przedmiotów ojczystych tworzą środowisko, w którym uczeń może rozwijać swoje zainteresowania w kontekście dwukulturowości: polskiej z racji pochodzenia i niemieckiej jako swego miejsca zamieszkania. Wbrew pozorom ta podwójna przynależność jest ubogaceniem i tak należy do niej podchodzić – wpajać dzieciom, by nie wstydziły się kraju przodków, ani nie deprecjonowały kraju osiedlenia. Zajęcia dydaktyczne i pozalekcyjne służą rozwijaniu zainteresowań i umiejętności uczniów, podtrzymywaniu tożsamości narodowej, szacunku do symboli narodowych, kształtowaniu własnej wartości, pozytywnego stosunku do Polski i Polaków w miejscu zamieszkania, prezentowania polskich tradycji i kultury.
HAUS CONCORDIA
Concordia to miejsce szczególne dla rodaków w Niemczech. Ośrodek położony w malowniczej dolinie, otoczonej lasami na terenie Westerwaldu, niedaleko Siegen. Miejsce, które jednoczy, a nie dzieli. Kto był tu choć raz, chętnie powraca. To miejsce spotkań, modlitwy, spokoju, serdeczności, skrawek Polski na niemieckiej ziemi, zawierzony Czarnej Madonnie i św. Janowi Pawłowi II – patronowi Concordii. Jego pomnik (poświęcony przez abp Mieczysława Mokrzyckiego) przed domem, gestem rąk wita przybywających do Concordii. W ostatnich latach przeprowadzono gruntowny remont domu, co znacznie podniosło standard usług. Wybudowana nowa kaplica pw. Miłosierdzia Bożego po przeniesieniu Najświętszego Sakramentu do bocznej kapliczki może funkcjonować jako sala konferencyjna, szkoleniowa, spotkań integracyjnych, formacyjnych, kulturalnych, oświatowych. Tu sprawowane są msze św. oraz nabożeństwa religijne. W niedzielnej mszy św. uczestniczą mieszkańcy okolicznych miejscowości Niemcy i Polacy. Rocznie odwiedza Concordię 7,5 -10 tysięcy osób.
WYBRANE PROJEKTY
Chrześcijańskie Centrum od ponad 25 lat skupia swoją działalność na propagowaniu polskiej kultury, tradycji, pielęgnowaniu ojczystego języka w duchu chrześcijańskich wartości, zachowania polskiego narodowego dziedzictwa. Większość projektów realizowana jest w Concordii. Nie sposób wymienić wszystkich.
Dla przykładu odbywają się tutaj:
– doroczne Polonijne Spotkania Młodych,
– przeglądy dorobku artystycznego zespołów i chórów Polonii z Niemiec i innych krajów europejskich.
– warsztaty plastyczne i wystawy malarskie dla dzieci,
– międzyszkolne konkursy recytatorskie,
– Polonijne mistrzostwa Niemiec w szachach,
– Dzień Kultury Polskiej i Rodzin w Niemczech.
W Concordii wspólnie przeżywa się: uroczystości świąt kościelnych, narodowych, odpusty, spotykania nauczycieli. W każdą niedzielę o godz.12.00 w kaplicy odprawiana jest Msza Św. Uczestniczą w niej grupy przebywające aktualnie w ośrodku i mieszkańcy okolicznych miejscowości.
WARSZTATY DLA NAUCZYCIELI
Warsztaty metodyczne są wsparciem nauczycieli w kreowaniu efektywnych sytuacji edukacyjnych w pracy z dziećmi poza Polską. W szkoleniu biorą udział nauczyciele szkół prowadzonych przez PMK i ośrodki stowarzyszone w Centrum. Coroczne spotkania warsztatowe wzbogacają nauczycieli o nowe ciekawe, aktywizujące metody nauczania języka polskiego z elementami historii, geografii oraz przykładami zajęć z kultury. Są również okazją do poznania się, wymiany doświadczeń, także do krótkiego wypoczynku. Obejmują metodykę wczesnoszkolną i klas starszych, promują najciekawsze podręczniki, materiały dydaktyczne. Atrakcyjna forma zajęć to zachęta dla dzieci, które nie chcą siedzieć w ławce, słuchać „gadania” nauczyciela, lubią zabawę, nawet te starsze. Treści polonistyczne w korelacji z geografią i historią Polski podane w atrakcyjnej w formie plastycznej w połączeniu z muzyką powodują aktywność ucznia, chęć udziału w lekcji.
ZJAZDY NAUCZYCIELI
Z inicjatywy CHC odbyły się trzy zjazdy nauczycieli w Niemczech. W roku 2004 Polska gdy przystąpiła do Unii Europejskiej, nastąpiło większe zainteresowanie Polską, jej kulturą i językiem nie tylko wśród Polonii. Znalazło to odzwierciedlenie w dążeniach szukania nowych możliwości promowania języka polskiego i polskiej kultury w poszukiwaniu nowych środków na ten cel. Aby znaleźć nowe rozwiązania w dniach 22-24 kwietnia 2005 r. obradował
I Zjazd Nauczycieli pod hasłem „Słowo jest jedną z Ojczyzn człowieka“. Po raz pierwszy udało się zebrać na wspólnym spotkaniu tak liczną grupę reprezentantów z różnych środowisk i organizacji polonijnych w Niemczech, gości z Francji, Danii, Szwecji, Wielkiej Brytanii. We wnioskach zwrócono się do władz RP o podjęcie rozmów z partnerami niemieckimi w sprawach: upowszechnienia we wszystkich krajach związkowych RFN nauczania języka polskiego jako ojczystego, włączenia języka polskiego do systemu niemieckiej edukacji, zapewnienia finansowania przez stronę niemiecką pozaszkolnych form nauczania języka polskiego.
II Zjazd Nauczycieli obradował w Concordii 20-22 kwietnia 2007 r. i dotyczył stanu realizacji zapisów Traktatu Polsko – Niemieckiego z 17 czerwca 1991 roku na podstawie analiz przeprowadzonych przez polonijne organizacje oświatowe w Niemczech. Wnioski z realizacji postanowień traktatowych przez stronę niemiecką nie były optymistyczne. Uczestnicy II zjazdu jednoznacznie stwierdzili, że zapisy nie są realizowane prze stronę niemiecką, że brakuje wysiłków polskich władz, by prawa polskiej grupy etnicznej zostały zrównane z prawami mniejszości niemieckiej w Polsce.
III Zjazd Nauczycieli obradował 24-26.09 2010 r. i tematycznie nawiązywał do poprzedniego: „Problemy oświaty polonijnej w Niemczech w przededniu dwudziestej rocznicy podpisania Traktatu Polsko – Niemieckiego 17 czerwca 1991 roku. W uchwałach Zjazdu zapisano m.in.: Apelujemy do władz Rzeczypospolitej Polskiej o kontynuowanie wysiłków zmierzających do pełnej realizacji Traktatu przez stronę niemiecką. Konieczne jest, by strona niemiecka jak najszybciej wprowadziła przepisy wykonawcze do Traktatu i ustanowiła pełnomocników landowych ds. realizacji postanowień traktatowych.
PODSUMOWANIE
Założenie Chrześcijańskiego Centrum i cele jakie postawiło przed sobą, zwłaszcza dowartościowanie języka polskiego na niemieckiej ziemi znacznie wyprzedziły wszelkie działania i myśl włączenia Polski do struktur Unii Europejskiej, choć już wówczas pojawiały się bilateralne rozmowy. Od Traktatu oczekiwano obustronnej troski i odpowiedzialności za preferowanie obu języków i przekazywanie wartości chrześcijańskich, na których budowano Europę.
By móc realizować cele zapisane w statucie, CHC potrzebuje finansowego wsparcia. Otrzymuje je ze środków finansowych Senatu RP, Kancelarii Premiera, MSZ, MEN. Zgodnie z przyjętymi procedurami są one przekazywane przez: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, fundacje „Wolność i Demokracja” i „Polsko-Niemieckie Pojednanie” oraz konsulaty RP. Bez tych środków realizacja opisanych działań byłaby niemożliwa. Dzięki staraniom zarządu i osobistemu zaangażowaniu przewodniczącego ks. kanonika dr Adama Proroka w latach 2015- 2020 Chrześcijańskie Centrum otrzymało znaczącą pomoc finansową, co pozwoliło podjąć realizację projektów w obszarach inwestycyjnym (dotyczyły domu Concordia) oraz edukacyjnym
Środki inwestycyjne umożliwiły budowę edukacyjnej wielozadaniowej sali (kaplicy), dostosowanie ośrodka do wymogów przeciwpożarowych, modernizację pomieszczeń gospodarczych, montażu nowych urządzeń chłodniczych, systemu grzewczego, polepszenia infrastruktury ośrodka.
W ramach projektów edukacyjnych w znacznym stopniu dofinansowano i doposażono szkoły CHC działające przy parafiach PMK, wynagrodzenia nauczycieli, wydarzenia uzupełniające edukację, działalność śródroczną polskich placówek oświatowych, koszty administracyjne, zakup pomocy dydaktycznych, wsparto polonijny ruch młodzieżowy, spotkania formacyjne, wyjazdy edukacyjne, kolonie, programy doskonalenia nauczycieli, warsztaty choreograficzne dla zespołów działających przy CHC i PMK.
Halina Koblenzer
O autorce:
Halina Koblenzer mgr filologii polskiej, specjalność nauczycielska, współzałożycielka Chrześcijańskiego Centrum, obecnie członek zarządu i wiceprzewodnicząca zarządu Katolickiego Stowarzyszenia Krzewienia Kultury Tradycji i Języka Polskiego we Frankfurcie na Menem, współzałożycielka Kongresu Oświaty Polonijnej. Od 16 lat członkini komitetu organizacyjnego Olimpiady języka polskiego w Niemczech, jurorka i rzecznik prasowy konkursu „Być Polakiem“. Mieszka we Frankfurcie nad Menem, emerytowana nauczycielka języka polskiego jako ojczystego w Szkole Europejskiej.
Autor zdjęć: Thomas Wagner / meinphotograph.eu