DANIA Tu mieszka spokój

Dania jest w moim życiu miejscem magicznym, do którego entuzjastyczne powracam, w którym czuję się jak w domu, o którym często myślę i które mnie inspiruje. Chciałabym, żeby zainteresowała także was… Marzy mi się przeflancowanie na nasz grunt pozytywnego konotowania wspólnotowości, umiejętności współdziałania praktykowanej w ćwiczeniach codzienności, zbliżona do duńskiej umiejętność prowadzenia publicznej debaty, kultura konsensusu, a nade wszystko odnalezienie również i przez nas tego, co jest najważniejszym zasobem naturalnym, prawdziwym złotem Duńczyków – zaufania społecznego. (Sylwia Izabela Schab - fragment wstępu do książki „DANIA Tu mieszka spokój”.)

O autorce

Prof. dr. hab. Sylwia Izabela Schab jest filolożką duńską, tłumaczką i literaturoznawczynią związaną z Katedrą Skandynawistyki UAM. Pracowała w Duńskim Instytucie Kultury w Poznaniu i w szkole językowej w Roskilde. Współpomysłodawczyni i współorganizatorka poznańskiego festiwalu Pora na Skandynawię. Współtworzyła retrospektywy filmowe, m.in. kina islandzkiego, filmów z udziałem Asty Nielsen czy w reżyserii Sørena Kragh-Jacobsena podczas Letniej Akademii Filmowej w Zwierzyńcu. Miłośniczka psów, pracy w ogrodzie i pływania kajakiem. Gdy nie czyta, zapuszcza się w dzikie miejsca albo podróżuje po Skandynawii.

Jak napisała autorka we wstępie ta książka jest m.in. o zaufaniu jako ”bogactwie naturalnym” duńskiego społeczeństwa, o duńskim modelu, wspólnotowym myśleniu i samoorganizacji, kulturze pracy opartej na płaskiej strukturze, sztuce odpoczywania i sztuce śpiewania chórem, odnajdywaniu szczęścia w prostych rzeczach, powszechności słowa ”dziękuję”, o trudnym języku, Kopenhadze – mieście przyszłości, a także o nadal nieprzepracowanym duńskim kolonializmie, nie zawsze inkluzyjnym ”hygge”, ale też o „zajebistej życzliwości”, nacjonalizmie na talerzu oraz wielu innych (jasnych i mrocznych) wymiarach tego niewielkiego (k)raju.

Inne książki

O Danii pisali już znakomici polscy autorzy: Jarosław Iwaszkiewicz „Gniazdo łabędzi. Szkice z Danii” oraz Ernest Skalski „Kopenhaskie ABC”. Jarosław Iwaszkiewicz podobnie jak Sylwia Izabela Schab zauważa, że „niejednego moglibyśmy się nauczyć od Duńczyków, w niejedno doświadczenie wzbogacić studiując ich myśl, ich literaturę ich doniosłe osiągnięcia na polu nauki i na polu spółdzielczości”. Książka Iwaszkiewicza jest owocem pobytu Iwaszkiewicza w Kopenhadze w latach 1932 – 1935, gdzie pełnił funkcję sekretarza poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej. Są to szkice o duńskim krajobrazie, o wielkich Duńczykach jak np. Andersen, Oehlenschläger, Thorvaldsen,  Bang, Bohr. Natomiast książka Skalskiego jest mniej lub więcej zbiorem obrazów Danii początku lat 70-tych ubiegłego wieku widzianych przez pryzmat autora mieszkającego w PRL.  Obie książki są z pewnością godne polecenia, ale ze zrozumiałych względów brakuje im świeżości spojrzenia i aktualności książki prof. Schab, czego najlepszym przykładem jest wspomniany na stronie 307 pomnik polskich robotnic rolnych odsłonięty przed Muzeum Izba Polska w maju 2022 r.

Agata Lubowicka, skandynawistka i tłumaczka literatury duńskiej, uważa, że jest to książka, jakiej brakowało: skarbnica aktualnej wiedzy o Danii. Pozwala lepiej zrozumieć Duńczyków i ich kulturę oraz historię. Parafrazując cytowany w książce gruk Pieta Heina: „Ta książka jest tak bogata w treści, że się to w głowie nie mieści”. (Gruk to „artystyczne sformułowanie myśli”.)

Książka „DANIA Tu mieszka spokój” odpowiada m.in. na pytanie: „Jak się dzieje dzisiaj w państwie duńskim?” I odpowiedź na to pytanie nie jest Szekspirowska. Duńczycy sami wskazali najważniejsze dla siebie wartości kulturowe w internetowym głosowaniu powszechnym. Z 2.500 propozycji wybrano następującą dziesiątkę: państwo dobrobytu, wolność, zaufanie, równość wobec prawa, równouprawnienie płci, język duński, stowarzyszanie się i wolontariat, tolerancja, hygge i chrześcijańskie dziedzictwo kulturowe.

Na zakończenie jeszcze jeden gruk Pieta Heina (w tłumaczeniu Bogusławy Sochańskiej):

„Wielki ten, kto wie, lecz większy erudyta

ten, co wie, gdzie można zapytać”.

Jeżeli macie pytania na temat Danii to odpowiedzi szukajcie w książce Sylwii Izabeli Schab „Dania. Tu mieszka spokój”. Polecam ją również Polakom zamieszkałym w Danii (jest tu coś i o nas).

Roman Śmigielski

IP 122-123 2023

Sylwia Izabela Schab „Dania. Tu mieszka spokój” (Wydawnictwo Poznańskie, 2023).

Udostępnij artykuł:

Facebook
Twitter

Warto przeczytać

Pożegnanie Romana Śmigielskiego

Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Romana Śmigielskiego – wybitnego działacza polonijnego, dziennikarza, publicysty i redaktora, który przez wiele lat był jednym z filarów życia polonijnego w Danii. Jego odejście to ogromna strata zarówno dla społeczności polonijnej, jak i dla środowiska kulturalnego, które z pasją wspierał.

Podróże Madame Curie

Jakub Müller na łamach swojej blisko 800-stronicowej książki „Podróże Madame Curie”, której napisanie zajęło mu 5 lat, zaprasza czytelników w fascynujące podróże z naszą noblistką do 15 krajów na czterech kontynentach. W podróże koleją, statkami i samochodami, motorem, wielbłądem, dorożką, kolejką linową i wojskową motorówką. Według autora Maria Curie-Skłodowska odbyła co najmniej 69 podróży, pokonała ponad 140 tysięcy kilometrów. Dotyczy to tylko udokumentowanych podróży, całkiem możliwe, że było ich więcej…

Szczeciński finał „The Tall Ships Races 2024”

Tegoroczne międzynarodowe regaty „The Tall Ships Races 2024” wystartowały 27 czerwca z litewskiej Kłajpedy. Jednostki ścigały się przez 5 tygodni na trasie Kłajpeda – Helsinki – Tallinn – Turku – Mariehamn – Szczecin. Finał regat odbył się w Szczecinie w dniach 2-5 sierpnia po 7 latach przerwy i ponownie tam powrócił. Wzięło w nim udział blisko 70 żaglowców i jachtów oraz półtora tysiąca żeglarzy z 15 krajów świata. Wśród nich były m.in.: ekwadorski „Guayas”, niemiecki „Roald Amundsen”, polskie: „Dar Młodzieży”, „Fryderyk Chopin”, „Dar Szczecina” czy litewska „Lietuva”. Tak więc Szczecin stał się już po raz czwarty stolicą polskiego żeglarstwa i ponownie stać się portem finałowym międzynarodowych regat „The Tall Ships Races”.