„Morten z Grunwaldu”

Gang Olsena (duń. Olsen-banden) - seria czternastu duńskich kryminalnych komedii filmowych (1968-1998), opowiadających o fikcyjnym duńskim gangu, sympatycznych przestępców-nieudaczników, do którego należy trójka przyjaciół - Egon Olsen, Kjeld Jensen i Benny Frandsen.

Pierwsze trzynaście filmów reżyserował Erik Balling, scenariusze pisali Henning Bahs i Erik Balling. Po siedemnastu latach przerwy nakręcono ostatni, czternasty film, reżyserowany przez Toma Hedegaarda i Mortena Arnfreda, w trakcie realizacji którego zmarł aktor grający rolę Kjelda. W 2001 roku powstał film opowiadający o młodzieńczych latach gangu Olsena, jednak przez wielu nie został on uznany za oficjalną część serii (przede wszystkim z powodu zmiany obsady). W 2010 roku premierę w Danii miał film rysunkowy o dalszych przygodach gangu Olsena, Gang Olsena wraca do gry.

Większość filmów rozpoczyna się sceną opuszczania więzienia przez szefa gangu Egona Olsena, który następnie ogłasza oczekującym na niego kompanom kolejny ambitny, drobiazgowo opracowany i „genialny” plan, mający uczynić ich milionerami. Plan opiera się często na pomysłowym wykorzystaniu zwyczajnych przedmiotów oraz psychologii. Ofiary nie budzą sympatii widzów, są nimi często osoby lub korporacje, które nie uzyskały pieniędzy w sposób uczciwy. Mimo udanego skoku, coś na ogół z różnych powodów zawodzi i członkowie gangu tracą łup, a film zwykle kończy się powrotem Olsena do więzienia.

Morten Grunwald

O odejściu Mortena Grunwalda – ostatniego członka niezrównanego zespołu autorów i wykonawców „Gangu Olsena” napisano już wszystko, a uczynili to bliżsi duńskiego światka filmowego i bardziej kompetentni w ocenianiu owej plejady talentów ostatniego półwiecza. Bo to przecież właśnie w tym roku celebrowano hucznie pięćdziesięciolecie powstania pierwszego filmu o owym arcysympatycznym „gangu”. I trzeba trafu, że właśnie w tym roku i niemal dokładnie w czasie gdy Duńczycy celebrują „Mortensaften” (dzień św. Marcina), odszedł niezapomniany Morten Grunwald vel ulubieniec publiczności „Benny Frandsen”. Chyba najsympatyczniejszy z owego zespołu twórców duńskiej sztuki filmowej, by wymienić tylko najważniejszych: reżyser: Erik Balling, scenarzysta: Henning Bahs, aktorzy: Ove Sprogøe, Poul Bundgaard, Kirsten Walther i właśnie – ostatni na posterunku – Morten Grunwald.

Autorowi tych słów dane było, bodaj w roku 1998, być tłumaczem ekipy polskich radiowców wizytującej Kopenhagę w związku z jakimś radiowym konkursem wiedzy o Danii. Konkursem, którego główną nagrodą była wycieczka do Kopenhagi. Goście zwiedzali studia Nordisk Film w Valby, gdzie doszło do interesującego spotkania ze znanymi osobistościami duńskiego filmu. Przyjmował nas Henning Bahs filmowiec-perfekcjonista, genialny pomysłodawca gagów, dowcipów czy sytuacji niezrównanych w swej prostocie i celności; w myśl starej recepty na arcydzieło: maksimum treści przy minimum środków.

Do towarzystwa przyłączył się, będący akurat w studiu, Morten Grunwald, niezapomniany „Benny” a Wasz felietonista, przysięgły wielbiciel „Gangu Olsena”, nie mógł się powstrzymać od przytaczania co błyskotliwszych słów, określeń czy cytatów z wiekopomnego serialu, a pamiętał ich co nie miara! Przyjazna atmosfera zaowocowała wspomnieniami wszystkiego, co mogło gospodarzy ze wschodnią Europą łączyć. H. Bahs opowiadał o mniej sympatycznych kontaktach duńskich filmowców z niesławnej pamięci władcami NRD podczas odwiedzin wschodniego Berlina. Np. jak to Duńczycy wyperswadowali „bohaterom z berlińskiego muru” propozycję bliższego powitania przez osławione STASI, które chciało wcielić się w rolę dobrodusznych kopenhaskich policjantów i eskortować gości aż na przygotowaną scenę. Obaj panowie podkreślali natomiast popularność „gangu” i gorące przyjęcie zgotowane Duńczykom przez NRD-owską publiczność.

Natomiast Morten Grunwald, tak się rozbawił naśladowaniem jego gestów i powiedzonek, że oświadczył, iż on także ma w sobie coś z polskości. Przypomniał, że jego ojciec Karl Frederik Grunwald, mieszkaniec Mazur, czyli ówczesnych Prus Wschodnich, tak się zraził pełną nienawiści atmosferą panującą podczas plebiscytu w roku 1921, że „…zapakował dobytek na rower i wywędrował do Danii”.

Dodajmy, że nasz sympatyczny gospodarz wiedział też doskonale do jakiego to historycznego wydarzenia nawiązuje jego nazwisko, a warto pamiętać, że znajomość polskiej historii nie jest bynajmniej w tych stronach powszechna!

Żegnaj „Benny”! Długo będziemy o Tobie i całym „gangu” pamiętać! Zasłużyliście na to stokrotnie!

„Klawo jak cholera!” czyli „Skiiiiide godt!” w oryginale i „Mächtig gewaltig!” po niemiecku.

Adam be

IP 104 2019

Udostępnij artykuł:

Facebook
Twitter

Warto przeczytać

Podróże Madame Curie

Jakub Müller na łamach swojej blisko 800-stronicowej książki „Podróże Madame Curie”, której napisanie zajęło mu 5 lat, zaprasza czytelników w fascynujące podróże z naszą noblistką do 15 krajów na czterech kontynentach. W podróże koleją, statkami i samochodami, motorem, wielbłądem, dorożką, kolejką linową i wojskową motorówką. Według autora Maria Curie-Skłodowska odbyła co najmniej 69 podróży, pokonała ponad 140 tysięcy kilometrów. Dotyczy to tylko udokumentowanych podróży, całkiem możliwe, że było ich więcej…

Szczeciński finał „The Tall Ships Races 2024”

Tegoroczne międzynarodowe regaty „The Tall Ships Races 2024” wystartowały 27 czerwca z litewskiej Kłajpedy. Jednostki ścigały się przez 5 tygodni na trasie Kłajpeda – Helsinki – Tallinn – Turku – Mariehamn – Szczecin. Finał regat odbył się w Szczecinie w dniach 2-5 sierpnia po 7 latach przerwy i ponownie tam powrócił. Wzięło w nim udział blisko 70 żaglowców i jachtów oraz półtora tysiąca żeglarzy z 15 krajów świata. Wśród nich były m.in.: ekwadorski „Guayas”, niemiecki „Roald Amundsen”, polskie: „Dar Młodzieży”, „Fryderyk Chopin”, „Dar Szczecina” czy litewska „Lietuva”. Tak więc Szczecin stał się już po raz czwarty stolicą polskiego żeglarstwa i ponownie stać się portem finałowym międzynarodowych regat „The Tall Ships Races”.

Nowy Ambasador RP w Królestwie Danii

24 lipca 2024 r. sejmowa komisja Spraw Zagranicznych zaopiniowała pozytywnie kandydaturę Ewy Dębskiej na Ambasadora Nadzwyczajnego i Pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Królestwie Danii.