Nr 3-4 [126-127] Jesień-Zima 2024

Drodzy Czytelnicy!
W tym numerze „Informatora Polskiego” witamy w Danii nową ambasador RP panią Ewę Dębską. Zamieszczamy wspomnienia nestora Polonii duńskiej, pana Adama Bielnickiego z roku 1950, kiedy to ówczesne władze nazwały go „wrogiem ludu”. Jesienią 1926 roku Maria Curie-Skłodowska odwiedziła Kopenhagę. Opis tego wydarzenia znajdą Państwo o obecnym numerze „Informatora Polskiego”. Roman Śmigielski przeprowadził wywiad z duńską dziennikarką i pisarką Nathalie Ostrynski na temat jej książki „De Mørke Bånd”(Ciemne powiązania). „Ciemne powiązania to obraz odziedziczonej traumy i stłumionych emocji, które zostały przekazane rodzinie Nathalie od czasu jej doświadczeń podczas II wojny światowej. Ani mój dziadek, ani babcia nie mówili zbyt wiele o swoim pobycie w obozach koncentracyjnych i stalinowskim gułagu. Ojciec nie powiedział mi nic o przeszłości rodziny ani o tym, dlaczego przyjechali do Danii jako uchodźcy polityczni pod koniec lat sześćdziesiątych”. W rozmowie Leszka Wątróbskiego z dr. Eugeniuszem Bilonozko, przeczytać możecie o aktualnej sytuacji w Ukrainie. Wspominamy sylwetkę Jerzego Tadeusza Ficowskiego w 100. Rocznicę urodzin. Przedstawiamy sylwetkę Ewy Ikwanty z Irlandii, dziennikarki i działaczki polonijnej. O mało znanej w Polsce, a czczonej w Bawarii Jadwidze Jagiellonce pisze Andrzej Białas. Halina Dudzicz, przewodnicząca TKOP (Towarzystwa Krzewienia Oświaty Polskiej im. Adama Sokólskiego w Danii), pisze o drugiej części zeszłorocznego projektu zatytułowanego „Góry polskie w dydaktyce polonijnej”. Zamieszczamy „polskie wiersze” Torstena Elsvora w tłumaczeniu Romana Śmigielskiego. Eva Maria Jensen recenzuje oratorium Händla „Saul”, które było pokazywane w kopenhaskiej Operze w bieżącym sezonie.
Przyjemnej lektury!

Drodzy Czytelnicy! W tym numerze przeczytać możecie
o aktualnej sytuacji w Ukrainie. Wspominamy Witolda
Gombrowicza i Czesława Miłosza. Piszemy o 80. rocznicy
katastrofy lotniczej pod Slaglille. Prezentujemy nową
duńską atrakcję turystyczną Dodekalitten na wyspie
Lolland. Najbardziej znaną i lubianą duńską piosenkę
dla dzieci o zawsze wesołej biedronce prezentujemy
w wersji polskiej. Zamieszczamy wywiad z Justyną Siwek,
złotą medalistką Mistrzostw Europy w Futsalu.
W ostatnich latach wystawy duńskiego malarza
Vilhelma Hammershøia można było podziwiać w Polsce,
pisze o tym Emiliana Konopka. Przedstawiamy sylwetkę
Joanny Majksner-Pińskiej z Republiki Południowej Afryki.
Patrycja Skłodowska odkrywa dla nas na nowo słomiane
pająki, które w Skandynawii nazywane są „Himmeli”.
Halina Dudzicz, przewodnicząca TKOP, pisze o zeszłorocznym
projekcie „Góry polskie w dydaktyce polonijnej”.
Prezentujemy polskie tłumaczenie artykułu Jørgena Letha
o Leopoldzie Tyrmandzie. Poza tym polecamy ciekawe
materiały naszych stałych autorów: Evy Marii Jensen,
Tadeusza Krotosa i Ewy Michałowskiej-Walkiewicz.

Drodzy Czytelnicy!

W tym numerze przeczytacie m.in. o duńskim astronomie Tycho Brahe, który żył w tym samym czasie co Mikołaj Kopernik i z uwagą śledził pracę polskiego astronoma. O VI Zjeździe Polonii i Polaków z Zagranicy, który miał miejsce w dniach 29 czerwca – 2 lipca 2023 roku w Warszawie. Prezentujemy nowe książki: Prof. dr. hab. Sylwia Izabela Schab, filolożka duńska, tłumaczka i literaturoznawczyni związana z Katedrą Skandynawistyki UAM wydała książkę pt. „DANIA Tu mieszka spokój”, która bardzo szczegółowo odpowiada na pytania na temat Danii, natomiast była duńska minister Lykke Friis wydała „Tårernes Europa” (Europa Łez). Jest to Jej osobista opowieść o nowej epoce w Europie i na świecie, która próbuje wytłumaczyć co doprowadziło do punktu zwrotnego w historii, jakim jest wojna w Ukrainie i dać uzasadnione domysły na temat tego, co nas czeka. Poza tym zapraszamy na wycieczki geograficzne od wyspy Møn po Morze Martwe. Piszemy też jak głosowała duńska Polonia w ostatnich wyborach do Sejmu i Senatu. Drukujemy – po raz pierwszy w naszym piśmie – tekst napisany przez Sztuczną Inteligencję.

W tym roku mija 130 lat od przyjazdu z Galicji na duńskie wyspy Lolland i Falster pierwszych polskich pracowników sezonowych – głównie młodych dziewcząt. Miało to miejsce 18 kwietnia 1893 roku.

Dynamicznie rozwijające się duńskie rolnictwo (głównie uprawa buraka cukrowego) stwarzało zapotrzebowanie na obcą siłę roboczą. Od 1893 roku do wybuchu I wojny światowej w 1914 roku liczba sezonowych (od wiosny do jesieni) emigrantów z ziem polskich wzrosła z 400 do 14.500 osób rocznie. Oblicza się, że łącznie w latach 1893-1914 przebywało na pracach sezonowych w Danii około 100.000 polskich emigrantów (niektórzy wielokrotnie), zatrudnionych głównie na wyspach Lolland, Falster, Fionia, Møn, a także na południu Zelandii oraz we wschodniej i południowej części półwyspu jutlandzkiego.

„Informator Polski” obchodzi właśnie 30 urodziny.
5 lat temu, kiedy wydaliśmy 98. numer naszego
kwartalnika, wyraziłem nadzieję, że uda nam się
wydać setny numer. Udało się. Niniejszy podwójny
numer to numer 118-119. Urodziny pisma to
okazja do podsumowania ewentualnych zysków
i strat. Wiele się zmieniło w ostatnich pięciu latach
„Informatora”.

Drodzy Czytelnicy!
„Informator Polski” już trzeci rok ukazuje się tylko w formie elektronicznej i jest finansowany wyłącznie ze środków własnych redakcji. W tym numerze m.in. zaznaczamy 50. rocznicę objęcia tronu Danii przez królową Małgorzatę II. Przedstawiamy sylwetkę nowego ambasadora RP w Danii pana Antoniego Fałkowskiego. Inicjujemy rubrykę poświęconą prezentacji najważniejszych zagadnień konsularnych uwzględniających specyfikę prawa duńskiego.