Umowa o pracę
Pracownik powinien otrzymać umowę o pracę (arbejdskontrakt, ansættelsesbevis) przed rozpoczęciem pracy. Jeżeli nie otrzyma umowy może zgłosić żądanie otrzymania dokumentu umowy o pracę z chwilą rozpoczęcia stosunku zatrudnienia i winien go otrzymać w formie pisemnej najpóźniej po upływie 1 miesiąca od rozpoczęcia pracy.
Umowa o pracę musi, według § 2. pkt. 2 ustawy nr 240 z 17.03.2010 r. o obowiązku pracodawcy o poinformowaniu pracownika o warunkach zatrudnienia, zawierać co najmniej 10 następujących punktów:
1) Nazwa pracodawcy oraz imię, nazwisko i adres pracownika.
2) Siedziba pracodawcy lub miejsce wykonywania pracy.
3) Opis pracy lub tytuł / stanowisko pracownika.
4) Data rozpoczęcia pracy.
5) Przewidywany czas trwania pracy, chyba, że na czas nieokreślony.
6) Prawo pracownika do urlopu.
7) Okresy wypowiedzenia ze strony pracownika i pracodawcy.
8) Dane dotyczące wynagrodzenia, dodatków, innych świadczeń oraz terminu wypłaty.
9) Normalny czas pracy: dzienny, tygodniowy lub miesięczny (godziny robocze).
10) Informacja o układach zbiorowych i ustawach, które regulują pracę.
Rejestracja pobytu
Obywatel UE, ma prawo swobodnego wjazdu do Danii i przebywania na terenie kraju do 3 miesięcy bez dokumentu pobytowego. Ubiegający się o pracę, mogą przebywać w Danii do 6 miesięcy bez dokumentu pobytowego. Okres 3 i 6 miesięcy liczony jest od daty wjazdu na terytorium Danii.
Jeżeli w momencie wjazdu na terytorium Danii wiadomo, że pobyt będzie trwał dłużej niż 3 miesiące, zalecane jest złożenie wniosku o zarejestrowanie pobytu obywatela UE niezwłocznie po wjeździe.
Zaświadczenie zarejestrowania pobytu obywatela UE jest dowodem potwierdzającym, że obywatel UE lub członek najbliższej rodziny obywatela UE ma prawo do pobytu na terytorium Danii.
Obywatel Państwa Członkowskiego UE ma autonomiczne prawo do podejmowania pracy na terenie innych Państw Członkowskich. Obywatel UE może rozpocząć pracę natychmiast po wjeździe na terytorium Danii, również przed rozpoczęciem procedury ubiegania się o zarejestrowanie pobytu obywatela UE i przed otrzymaniem takiego zaświadczenia.
Aby otrzymać zaświadczenie zarejestrowania pobytu należy wypełnić formularz OD1, który znajduje się na stronie www.statsforvalningen.dk (zakładka po polsku: Pobyt obywateli UE w Danii). Formularz wniosku musi też być podpisany przez pracodawcę. Wniosek składa się osobiście w oddziałach urzędu administracji państwowej Statsforvaltningen w Aabenraa, Aarhus, Aalborg, Kopenhadze, Odense lub Rønne. W urzędzie trzeba się stawić osobiście i oprócz wypełnionego wniosku należy przedstawić dokumentację podstaw pobytu (np. umowę o pracę), okazać oryginał paszportu i aktualną fotografię paszportową.
Jeżeli podczas pobytu w Danii zmieni się uzasadnienie dotyczące prawa pobytu, np. w przypadku zmiany statusu studenta na pracownika, należy ubiegać się o nowy dokument pobytowy.
Jeżeli pracownik zmienia pracodawcę, nie jest to zasadnicza zmiana podstawy prawa pobytu. Dokument pobytowy nie jest związany z określonym pracodawcą i uzależniony jest tylko od tego, czy nadal jesteś pracownikiem w rozumieniu prawa UE. Ta sama zasada dotyczy studentów, którzy zmieniają uczelnię.
Po upłynięciu 5 lat ciągłego legalnego pobytu w Danii można ubiegać się o dokument potwierdzający prawo stałego pobytu. Zagadnienia dotyczące zasad pobytu obywateli UE oraz ich najbliższych członków rodziny w Danii regulują przepisy EU-opholdsbekendtgørelsen.
Karta ubezpieczenia zdrowotnego
Po otrzymaniu zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE w celu uzyskania numeru ewidencyjnego (CPR), rejestracji adresu oraz uzyskania karty ubezpieczenia zdrowotnego Sundhedskort (tzw. żółta karta) należy zwrócić się do biura obsługi mieszkańców Borgerservice w gminie, w której się mieszka. Obywatele państw niebędących krajami skandynawskimi nie mogą otrzymać numeru ewidencyjnego (CPR), jeżeli nie mają dokumentu rejestracji pobytu. W Danii każda zameldowana osoba, ma automatycznie bezpłatne ubezpieczenie zdrowotne.
Karta podatkowa
Aby otrzymać kartę podatkową należy wypełnić formularz 04063. Formularz w języku polskim znajduje się na stronie https://skat.dk/getfile.aspx?id=138970. Wniosek można przesłać do Duńskiego Urzędu Skarbowego Skattestyrelsen e-mailem lub pocztą. Do wniosku należy załączyć kopię umowy o pracę, kopię zaświadczenia zarejestrowania pobytu. Osoby żonate/zamężne muszą też załączyć kopię aktu ślubu.
Formularz można też wypełnić bezpośrednio na stronie internetowej:
https://blanket.virk.dk/blanketafvikler/orbeon/fr/public_v/15_37552e692ef7493c4b520fa8d46f98109ce156db/new.
Na karcie podatkowej podane są m.in.: osobista roczna kwota wolna od podatku (personfradrag) – w 2019 roku to 47.000 koron oraz stawka podatkowa (trækprocent), która zależna jest m.in. od miejsca zamieszkania.
Po otrzymaniu karty podatkowej należy pamiętać, że wszelkie zmiany dotyczące zmiany pracodawcy, miejsca zamieszkania, wysokości wynagrodzenia itp. należy natychmiastowo zgłaszać elektroniczne do Duńskiego Urzędu Skarbowego, gdyż mogą mieć one wpływ na wysokość obliczonego podatku.
NemKonto i NemID
Aby otworzyć konto w duńskim banku należy przedstawić swoje dane osobowe, potwierdzone paszportem lub innym dowodem tożsamości ze zdjęciem oraz posiadany numer ewidencyjny (CPR). Czasami banki żądają też okazania umowy o pracę. Przy zakładaniu konta należy zaznaczyć, że konto to ma być tzw. NemKonto (łatwe konto). Oznacza to, że nie trzeba żadnym urzędom podawać ani nazwy banku ani numeru konta. Każda osoba może mieć tylko jedno NemKonto. Wszelkie należności (np. zwrot podatku, zasiłek na dzieci, zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek socjalny, dodatek mieszkaniowy itp.) będą wpływać automatycznie na to konto na podstawie numeru ewidencyjnego (CPR).
NemID (łatwa identyfikacja) to podpis cyfrowy za pomocą którego można się logować na swoją podstronę w banku, urzędzie skarbowym, portalu zdrowotnym, portalu obywatelskim i wielu innych. Zakładając konto w banku można poprosić o pomoc w założeniu NemID. Biura obsługi mieszkańców Borgerservice w gminie, w której się mieszka, także udzielają pomocy przy zakładaniu NemID.
E-boks – elektroniczna skrzynka pocztowa
1 listopada 2014 r. urzędy publiczne w Danii zaprzestały przesyłać pisma do obywateli za pomocą tradycyjnej poczty. Wprowadzono obowiązek posiadania elektronicznej skrzynki pocztowej. Z czasem wiele prywatnych firm poszło śladem urzędów publicznych. Pod koniec 2009 r. połowa obywateli Danii (2,4 miliona osób) było użytkownikami tego systemu. Duński system E-boks został też wprowadzony w Norwegii i Szwecji.
Aby założyć E-boks należy zalogować się na: http://www.e-boks.dk/signup.aspx za pomocą NemID. Dostęp do swojej skrzynki ma się zarówno na portalu borger.dk jak i e-boks.dk. W obu wypadkach należy użyć NemID.
Roman Śmigielski
IP 104 2019
