Wspomnienia Nielsena obejmują jego dzieciństwo, młodość, aż do momentu wyjazdu do Kopenhagi, gdzie rozpoczął studia w konserwatorium. Nie są one spisane chronologicznie, raczej tematycznie. Autor opisuje trudy życia codziennego, biedę, choroby dotykające bliskie mu osoby. Wspomina ludzi, którzy towarzyszyli mu w pokonywaniu trudów życia, a także pomagali zdeterminowanemu chłopcu w realizacji marzeń i rozwijani talentu. To wszystko przedstawia na tle bajkowej przyrody wyspy Fionii, do której miłość nie opuszczała go przez całe życie, a co jest zauważalne w jego kompozycjach.
Publikacja zawiera zdjęcia i scenki rodzajowe nawiązujące do życia bohatera książki. Na okładce książki została umieszczona akwarela córki kompozytora Anny Marie Telmányi przedstawiającą grającego na skrzypcach chłopca. Postać skrzypka przywołuje na myśl sienkiewiczowskiego Janka Muzykanta, którego życie było jakże podobne choć zakończone tragicznie.
W historii Danii znamy wiele postaci, których losy były równie trudne, lecz dzięki determinacji, ogromnej pracy włożonej w rozwijanie talentu, zakończyło się sukcesem, co widać na przykładzie takich osób jak pisarz Hans Christian Andersen czy lingwista i filolog Rasmus Rask.
Eva Maria Jensen
Trudu przetłumaczenia wspomnień z języka duńskiego podjęła się Eva Maria Jensen, która jak pisze, zrobiła to z bardzo przyziemnego powodu, czyli nagłego nadmiaru czasu spowodowanego dwumiesięczną przerwą w pracy podczas pandemii. Jestem jednak przekonana, że bardziej skrupulatnego i obiektywnego tłumacza bohater wspomnień nie mógł sobie wymarzyć. Tłumaczka posiada szerokie wykształcenie muzyczne zdobyte na uczelniach w Krakowie i w Kopenhadze. Przebywa w Danii od 1969 roku, gdzie prowadzi działalność propagującą kulturę polską, organizując koncerty oraz przygotowując seminaria i wykłady. W swym dorobku ma również wiele publikacji w języku duńskim oraz artykułów pisanych do czasopism zagranicznych, również polskich.
Wartością dodaną wspomnień jest opracowane w ostatnim rozdziale Słowo o Carlu Nielsenie, gdzie Eva Maria Jensen bardzo rzeczowo dokonała własnej analizy życia i twórczości Carla Nielsena. Dużo miejsca zajmuje chronologiczny opis powstałych sześciu symfonii, oper, utworów orkiestrowych, zwłaszcza uwertur, muzyki do przedstawień teatralnych oraz koncerty: skrzypcowe, na flet, klarnet i instrumenty dęte.
Na koniec zacytuję dwa fragmenty pochodzące od tłumaczki, które zawierają najważniejsze przesłanie publikacji:
Mam głęboką nadzieję, że możliwość przeczytania po polsku jego fascynujących wspomnień z dzieciństwa pozwoli na przybliżenie jego postaci Polakom i pomoże otworzyć drogę dla jego muzyki w Polsce.
Nielsen wpisuje się również w duński mit o społeczeństwie, które stać na to, by pomagać tym, którzy pomocy potrzebują i wiary w to, że pochodzenie nie jest przeszkodą we wspięciu się na szczyty.
Gorąco polecam lekturę książki, mając nadzieję, że jeszcze kiedyś przeczytam w języku ojczystym historie innej postaci z dziejów Danii w tłumaczeniu Pani Evy Marii Jensen.
Roma Sypniewska
[Carl Nielsen „Dzieciństwo na Fionii-wspomnienia kompozytora”, z duńskiego tłumaczyła Eva Maria Jensen, wydawnictwo muzyczne POLIHYMNIA, Lublin 2021].
W Danii książkę można kupić w Carl Nielsen Selskabet (info@carlnielsen.dk)
IP 116-117 2022
